Artikel
Circulaire oplossingen voor oude kunstwerken
Lees meer
Oogsten circulair viaduct gestart op A9
Op 14 maart is aan het Keizer Karelplein bij Amstelveen gestart met de oogst van in totaal 34 liggers. De liggers krijgen een tweede leven in het circulaire viaduct dat in 2024 aan de A76 bij Nuth zal verrijzen. Na de oogst in Amstelveen worden bestaande objecten van twee viaducten in de A76 geoogst. Dan gaat het niet alleen om liggers maar ook om andere herbruikbare objecten, zoals leuningen, stootplaten en landhoofden. Het resultaat is een viaduct dat voor meer dan 65% uit hoogwaardig hergebruikte onderdelen bestaat. Het overige deel bestaat uit gerecyclede materialen. Dit leidt niet alleen tot een reductie van meer dan 40% op de MKI en circa 60% CO2-uitstoot, maar ook tot een besparing van circa 10% op de directe bouwkosten ten opzichte van een traditioneel gebouwd viaduct.
Artist's impression circulair viaduct A76 Daelderweg
Innovatie voor circulaire viaducten
Het Rijk heeft de ambitie om de economie van Nederland in 2050 volledig circulair te laten zijn. Rijkswaterstaat wil sneller en wil vanaf 2030 volledig klimaatneutraal en circulair werken. Deze ambitie geldt ook voor het aanleggen, vervangen en renoveren van viaducten en bruggen. Daarom deed Rijkswaterstaat in 2020 een innovatie-oproep aan de markt: Kom met oplossingen voor circulaire viaducten. GBN Groep, Strukton, Antea Group en Nebest sloegen de kennis en handen ineen om de cirkel van hoogwaardig hergebruik voor viaducten te sluiten. Zij bedachten het concept Closing the Loop. Maar liefst 39 deelnemers deden mee. In april 2022 kreeg Closing the Loop als één van de drie inschrijvingen een ‘go’ van Rijkswaterstaat: Het samenwerkingsverband mocht het eerste hergebruikte viaduct van Nederland realiseren in de A76.
Samenwerking
Uniek is de samenwerking tussen Rijkswaterstaat en Closing the Loop. Beide partijen trekken samen op om deze innovatie te realiseren. Geen ouderwets opdrachtgever/-opdrachtnemerschap. We werken samen met elkaar. Binnen het consortium is GBN Groep verantwoordelijk voor de oogst en bewerking, Strukton voor de bouw van het viaduct, Antea Group voor het ontwerp en Nebest voor de herbruikbaarheidsscan (het meten wat de levensduur is van de materialen). Closing the Loop werkt daarnaast samen met de kennispartners IMd, NEN, Madaster, TNO en de gemeente Amsterdam.
Consortium Closing the Loop
Van 3 naar 1
Bij de Daelderweg en de A76 te Nuth bevindt zich momenteel een ongelijkvloerse kruising bestaande uit twee viaducten, een uit 1938 en een uit 2004. Deze moeten plaatsmaken voor één viaduct. Om goed herbruikbare materialen niet verloren te laten gaan, onderzocht Closing the Loop de herbruikbaarheidspotentie van de objectonderdelen. Uitgebreid onderzoek toonde aan dat het merendeel van de onderdelen van de bestaande viaducten een restlevensduur heeft van nog minstens 100 jaar. De vrijkomende materialen kunnen dus nog prima worden gebruikt in het nieuwe, circulaire viaduct. Doordat de overspanning van het nieuw te realiseren viaduct wordt vergroot, kan het dek van het viaduct uit 1938 niet worden hergebruikt. Dit materiaal wordt ingezet voor de productie van nieuw beton voor onder andere de druklaag. De kokersliggers uit het viaduct uit 2004 bleken wél goed her te gebruiken.
Omdat de in de A76 vrijkomende bruikbare elementen niet genoeg waren voor een volledig nieuw circulair viaduct, is het oog gevallen op het Karel Keizerviaduct in de A9 als donorviaduct. Daar komen veel liggers vrij die toegepast kunnen worden in het nieuwe viaduct. De verschillende onderdelen worden als ‘legoblokken’ tot een nieuw viaduct gecombineerd.
Oogsten en testen
Het VeenIX consortium, dat de A9-verbreding realiseert, is verantwoordelijk voor de oogst van de liggers bij Amstelveen. Closing the Loop transporteert de liggers naar een terrein in Almere. Daar worden ze ingekort en wordt de druklaag ervan afgehaald. Vervolgens zullen specialisten de liggers grondig testen conform een streng testprotocol. Ook wordt een proefbelasting uitgevoerd door een promotieonderzoeker. Twee liggers worden hierbij tot bezwijken proefbelast om inzicht te krijgen in het bezwijkmechanisme. Op nog eens vier liggers wordt een proefbelasting uitgevoerd. Met deze en andere testen wordt de constructieve capaciteit en restlevensduur van de liggers aangetoond. De liggers zullen vervolgens naar Maasbracht worden getransporteerd en tijdelijk opgeslagen, totdat ze worden ingezet in het circulaire viaduct bij Nuth.