Maastrichtenaren zijn trots op hun tunnel. Bart ook

Hij is zeer nauw betrokken bij A2-tunnel onder Maastricht en de ontwikkeling van het gebied eromheen.

Wij kunnen natuurlijk wel denken dat we de overlast beperken door overdag herrie te maken zodat mensen ’s nachts ongestoord kunnen slapen. Maar wat als die omwonende voor wiens deur we staan ’s nachts werkt en overdag slaapt? ‘Dan moet je maar overdag gaan werken’, is natuurlijk geen goede reactie. Ook mogen we nooit bagatelliseren hoeveel overlast iemand ervaart van ons werk. Het woord ‘omgevingsmanagement’ wekt de suggestie dat je de omgeving kunt managen, maar je kunt de reactie van de omgeving niet beïnvloeden. Althans, niet voor de volle 100 procent. Gedeeltelijk natuurlijk wel. Zo was de nachtdienstwerker uit mijn voorbeeld blij toen we voorstelden zijn ramen dubbel te isoleren.

Communicatie als één geheel

Het is maar één voorbeeld van hoe belangrijk goed contact met de omgeving is. Strukton is samen met vele andere partijen tien jaar aan het werk geweest in en rondom Maastricht. En nog steeds: het project Noorderbrugtracé is in volle gang. Ik ben bij de A2-tunnel gestart als tendermanager en vervolgens werd ik projectleider voor de noordelijke tunnelingang, vanwege alle betrokken partijen en belanghebbenden daar. Je zou kunnen zeggen dat dat het begin was van omgevingsmanagement bij dit project. Later kwam het verzoek vanuit de opdrachtgever om een omgevingsmanager aan te stellen. Ik heb dat toen samen met een omgevingsmanager van Rijkswaterstaat opgepakt. Destijds was publieks- en bouwcommunicatie strikt gescheiden, maar dat werkte niet goed. Immers, als je een stoep openbreekt, kun je niet vandaag aan omwonenden vertellen dát je dat gaat doen en morgen de opdrachtgever bij diezelfde omwonenden langs sturen waaróm we dit project eigenlijk doen. We waren er al snel achter dat het het beste werkte als we de communicatie als één geheel zouden aanpakken.

Veel kopjes koffie

Een groot deel van ons werk is namelijk communicatie. De omwonenden vormen een belangrijke doelgroep. Zij willen graag weten waarom hun straat overhoop wordt gehaald, hoe lang dat duurt en hoe groot die overlast dan is. In één geval waren we letterlijk bij mensen in de voortuin aan het werk. De rand van de tunnel lag precies op hun perceelgrens. Ik ben met een collega bij die mensen op bezoek geweest, met de vraag of we een deel van hun voortuin mochten huren. We moesten namelijk de kabels en leidingen tijdelijk kwijt en er moest een pad komen zodat zij bij hun huis konden komen. Ik kan je vertellen: er waren aardig wat kopjes koffie en financiële vergoedingen nodig voordat alle eigenaren van die rij huizen overtuigd waren. Ook daarna ben ik geregeld langsgegaan, voor nog meer koffie.  Ook mensen verder weg moesten we informeren. De snelweg liep direct langs de bouwkuip en we sloten geregeld weggedeeltes af. Regionaal en doorreizend verkeer moesten we met borden via de juiste routes leidden. Dat vergde eindeloze afstemming, onder andere met de wegbeheerders van Rijkswaterstaat en de gemeente.

Altijd bereikbaar

Dan waren er nog de bedrijven die graag wilden weten wat er stond te gebeuren en in hoeverre dat van invloed was op hun bedrijfsvoering. Ik heb gedurende het project in Maastricht de ondernemers regelmatig bijgepraat. Elke paar maanden troffen we elkaar en vertelde ik de plannen voor de komende tijd, welke wegen we zouden afsluiten en hoe hun bedrijf bereikbaar zou blijven. Alle bedrijven moeten namelijk altijd bereikbaar blijven, al is het maar voor één werknemer.In het begin zat de zaal vol aandachtige ondernemers, die veel kritische vragen stelden. Naarmate de tijd vorderde, kregen ze meer vertrouwen. Op het laatst waren er nog maar een paar deelnemers. Overigens bleef het contact met die groep niet beperkt tot alleen die bijeenkomsten. Ze konden me ook tussendoor bereiken en maakten geregeld van die mogelijkheid gebruik.

Trots

In de tien jaar dat ik in Maastricht rondloop, -rij en -fiets, heb ik geleerd dat de winst van omgevingsmanagement vooral zit in de voorfase. Dán kan ik de collega’s op het hart drukken de machines geregeld uit te zetten, af en toe te zwaaien naar bewoners en kort uit te leggen wat ze doen. Mijn gouden regel in omgevingsmanagement: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Vooraf is namelijk het uitgelezen moment om belanghebbenden in alle rust vertellen waarom we hun voortuin overhoop halen en voor hoe lang. Ik heb bij die gesprekken altijd maar weer de computeranimaties uit de plannen laten zien: kijk, zo wordt het. Met dat eindeloos lange groene lint door het hart van de stad. Wat ik zo mooi vind: zo is het nu ook echt geworden. Maastrichtenaren kregen dat gaandeweg ook in de gaten en werden enthousiast over het project. En zelfs trots. Net als ik.