Elkaar leren aanspreken op onveilige situaties

Voordat hij bij Strukton kwam, werkte Rob twaalf jaar bij Ballast Nedam. Daar maakte hij voor het eerst kennis met de Generieke Poortinstructie. ‘Het niveau van de GPI  vonden we toen nog onvoldoende; we zagen niet direct een verbetering in vergelijking met onze eigen instructies.’ In 2020 maakte hij de overstap naar Strukton. ‘Daar lag de wens om de GPI serieus te omarmen, dus daar heb ik mij sterk voor gemaakt. Ik dacht: Het is makkelijk om alleen kritiek te hebben, ik kan ook zelf meewerken aan verbetering.’

Inmiddels zit Rob in de GPI-werkgroep waar meerdere (bouw)bedrijven aan deelnemen. ‘In de huidige versie van de GPI zijn al veel verbeteringen doorgevoerd waarover iedereen tevreden is. Ik vind dat er goed wordt geluisterd naar wensen en ideeën vanuit de groep, maar ook vanuit de markt. Je moet de GPI vanuit de praktijk naar een hoger niveau tillen.’

Volgende release

Toch zijn er altijd verbeteringen mogelijk. ‘Onze collega’s van het onderdeel Strukton Rail voelen zich nog onvoldoende gekend in de GPI. Dat signaal nemen we nu mee naar de
volgende release in november.’ Rob zou ook graag zien dat de GPI en de VCA Basis verder met elkaar worden geïntegreerd. ‘Zodat de GPI een essentiële tool wordt ten aanzien van basisveiligheid.’

Naast de GPI heeft Strukton ook een eigen veiligheidsinstructie. ‘Die is voor eigen medewerkers, bouwplaatsmedewerkers en bezoekers. Dat filmpje geeft alleen specifieke informatie over ons veiligheidsprogramma en is absoluut niet gelijk aan de GPI.’ Het veiligheidsprogramma van Strukton heet 24Safe – Samen scherp op veiligheid. ‘Hierin hebben we een gouden regel: Begin niet met werken als de veiligheidsmaatregelen niet bekend, gedeeld en georganiseerd zijn. Daar sluit de GPI naadloos op aan.’

Rob spreekt graag over de veiligheidscultuur. ‘Welke methode je gebruikt, doet er in mijn ogen niet zoveel toe. Als je maar leert om met elkaar in gesprek te gaan over veilige en onveilige situaties. Dus dan moet je ook weten hóe je dat doet. Binnen de bouwsector hebben we daarin nog veel terrein te winnen. We moeten investeren in die zachte kant.

Mensen verschillen

Die cultuuromslag bereik je niet alleen via de GPI, stelt Rob. ‘Dat vraagt om nog veel meer gesprekken en bewustwording. Een e-learning methode is daarvoor te afstandelijk. Mensen verschillen ook van elkaar. Het is een proces dat tijd en aandacht vraagt, is mijn ervaring.’ Ook bij Strukton doen zich ernstige ongevallen voor met letsel. Die maken altijd indruk. ‘Onlangs heeft een medewerker zijn enkel verbrijzeld met een val van hoogte. We delen dat via 24Safety Alerts. Uiteraard schrikken collega’s keer op keer van die incidenten.’ Uit onderzoek blijkt dat collega’s bereid zijn risico’s te nemen binnen het werk, vertelt Rob. ‘Net even te ver reiken naar iets, bijvoorbeeld. Of toch zonder helm een bepaald karwei uitvoeren. Soms wordt gedacht: Ik doe dit voor mijn baas, want ik bespaar tijd door geen helm te gaan halen. Maar juist daar liggen ongelukken op de loer.’

In de GPI krijgen deelnemers via filmpjes verschillende dilemma’s voorgeschoteld. ‘Daardoor kunnen we bewustwording stimuleren. Toch zien we dat medewerkers in een test precies weten hoe het hoort, maar in de praktijk andere keuzes kunnen maken. Het laatste stapje zit ‘m dus in die houding en cultuur.’

Aanmelden en registreren

Strukton werkt bij grote projecten met een toegangssysteem waar iedereen zich vooraf kan aanmelden en registreren. Daar wordt automatisch gekeken of iemand zijn GPI heeft gehaald. ‘Op onze kleine projecten gaat het middels een formulier. Iedereen die werkzaamheden uitvoert op onze projecten moet in het bezit zijn van de GPI. Dit geldt ook voor al onze eigen medewerkers, zowel op kantoor als op de bouwplaats.’

De GPI is een makkelijk en goed vertrekpunt om samen te werken aan veiligheid, zegt Rob. ‘Als je dezelfde basis en instructie hebt, dan praat je over dezelfde dingen en spreek je dezelfde taal.’ Dat er kosten aan zijn verbonden, vindt Rob niet onoverkomelijk. ‘Ik zou ‘m willen omdraaien: wat mag veiligheid ons kosten?’ Heeft hij nog wensen ten aanzien van de GPI? ‘Toch nog meer aandacht voor houding en gedrag. Het zou een mooie vervolgstap kunnen zijn als we de GPI nog wat persoonlijker maken. Dan beklijft het ook beter. Het ideaal is dat wordt gezegd: Spreek die collega even aan, want daar hadden ze het ook over in de GPI…’